İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı Yarımada Projesi’nde Karaburun özel bir yer tutuyor.
Projede yeralan Efes – Mimas Yolu, yerleşimi sekiz bin yıl önceye giden İzmir yarımadasında, tarihin izini süren rotaların ortak adı. Yürüyüş ve bisiklet yolları ile geçilebilen parkurların yanı sıra zeytin ve bağ temalı rotaları meraklılarına sunuyor. Mavi rota ise kimliğini denizden alan coğrafyanın sınırlar ötesine açılan kapısı.
Selçuk, Menderes, Seferihisar, Güzelbahçe, Urla, Çeşme ve Karaburun ilçelerinden geçen Efes (Selçuk) – Mimas (Karaburun) Yolu, bu güzergâhtaki tüm doğal, tarihi ve kültürel birikimi içeriyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin organize ettiği profesyonel dağcı ve yürüyüşçüler, bisikletçiler, zeytinciler ve bağcıların gönüllü çabalarıyla oluşturulan rotalar kapsamında; ulaşım olanakları, coğrafi veriler, konaklama mekânları, mola ve kamp alanları, sağlık tesisleri, tarihi ve doğal değerler, kerteriz noktaları gibi bilgiler haritalara işlendi. Uluslararası standartlara uygun olarak işaretlenen rotalara yol levhaları yerleştirildi.
Yarımada’da bin yıllar öncesinden bugüne taşınan kadim İyonya uygarlığından Osmanlı eserlerine kadar tüm tarihi birikim, İzmir’de ilk kez yürüyüş ve bisiklet rotalarına dönüştürüldü. Rotaların ana omurgasını oluşturan İyonya uygarlığının 6 kenti, Efes – Mimas Yolu’nda yer alıyor:
Ephesus (Efes-Selçuk), Kolophon (Değirmendere-Menderes), Lebedos (Ürkmez-Seferihisar), Teos (Sığacık-Seferihisar), Klazomenai (İskele-Urla) ve Erythrai’dir (Ildırı-Çeşme).
Bir diğer İyon kenti Phokaia (Foça) ise, mavi rota aracılığıyla Karaburun’dan Yarımada’ya bağlanıyor.
Yarımada Gezi Rotaları’nın temelini oluşturan Efes – Mimas Yolu, ziyaretçilerine bölgeyi yaşayarak öğrenme imkânı sunuyor. Rotaların yolları; pırıl pırıl plajlar, orman kampları, günübirlik turizm bölgeleri, kazı alanları ve ören yerleri, müzeler, zeytinlikler ve işlikler, bağlar; köy pansiyonları, yöresel lezzetlerle tatlanan mekânlar, pazaryerleri, şenlik ve festivaller ile kesişiyor.
Yürüyüş yolu: Toplam 709 km uzunluğunda 49 parkurdan oluşan yürüyüş yolu, antik Efes kentinde Artemis Tapınağı’nın önünden başlıyor; mitolojik adı Mimas olan Karaburun’da sona eriyor. Yarımada Projesi alanındaki altı antik İyon kentini ve diğer tarihi alanları birbirine bağlayan yürüyüş yolu, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin organize ettiği dağcılık kulüp ve derneklerine bağlı gönüllü yürüyüşçüler tarafından belirlendi. Yürüyüşçülerin güzergâh üzerinde GPS cihazlarıyla belirlediği kamp alanları, su kaynakları, görülmeye değer tarihi ve doğal miras haritalara işlendi.
Bisiklet yolu: Kent içindeki 40 kilometrelik kıyı şeridine kesintisiz bisiklet yolu yapımını sürdüren, bisiklet kiralama sistemi Bisim istasyonlarını kuran İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu çalışmalarını Yarımada bisiklet rotaları ile bütünleştiriyor. Belediye bir yandan da kenti, Avrupa Bisiklet Ağı’na (EuroVelo) entegre etme çalışmalarını sürdürüyor. Avrupa Bisikletliler Federasyonu’nun (ECF) yönettiği 70 bin kilometrelik EuroVelo’nun 14 rotası bulunuyor. Üyelik gerçekleştiğinde Avrupa bisiklet yolları deniz yoluyla Çeşme’den Yarımada’ya bağlanacak; İzmir’deki bitiş noktası ise antik Efes kenti olacak.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin organizasyonu ile odak noktasında bisiklet olan dört dernek ve topluluk, Çeşme Limanı – Artemis Tapınağı arasındaki rotaları belirledi. 15 parkurdan oluşan toplam 773 kilometrelik bisiklet yolunun, 3 parkurdan oluşan 190 kilometrelik bölümü, EuroVelo standartlarına uygun olarak saptandı. Güzergâh üzerinde sörf okulları, kaplıcalar, plajlar, doğal güzellikler gibi nirengi noktaları yer alıyor.
ZEYTİN YOLU
Dünyadaki ilk modern zeytinyağı işliği, Urla’daki Klazomenai antik kentinde yer alıyor. Yarımada’nın en karakteristik ürünü zeytinin Yarımada’daki yolculuğu tematik gezi güzergâhlarımızdan birini oluşturuyor. Güzelbahçe, Çeşme, Seferihisar, Menderes ve Selçuk ilçelerinden geçen rota, Zeytince Derneği temsilcilerinin alanda yaptığı çalışmalar sonucunda oluşturuldu. Güzergâh üzerindeki anıt zeytin ağaçları, zeytinyağı işlikleri, su kaynakları, zeytinyağı fabrikaları, manzara / seyir terasları, zeytin ezme yerleri, zeytinyağı yapımında kullanılan taşlar, kamp yerleri, kuyular, yel değirmenleri ve su değirmenleri tespit edildi. Rota, İzmir’in üye olduğu “Dünya Gurme Kentler Ağı”na (DELICE) bağlanıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Ticaret Odası ortaklığıyla Ocak 2015’te gerçekleşen üyelik yoluyla İzmir ve dolayısıyla Yarımada bölgesi, gastronomi turizmi rotasına dâhil oldu.
BAĞ YOLU
Çeşme’deAnadolu’nun bilinen ilk şaraphanesine sahip Yarımada, tarihinden aldığı güçle bugünün bağ rotasını oluşturuyor. Toplam 151 km’lik rotası ile Selçuk, Seferihisar, Menderes, Urla, Karaburun ve Çeşme’deki bağları kapsıyor. Bağ Yolu’nun European Wine Cities (Avrupa Şarap Kentleri) gibi ağlara bağlanmasına yönelik çalışmalar yapılıyor.
Mavi rota: Hedefimiz, tarihin usta denizcileri İyonların izinden giderek Foça, Sakız ve Sisam ile Yarımada arasında bağlantı kurmak. Plajlar, deniz sporları, kamp alanları, balıkçı barınakları ve olta balıkçılığına dair sunduğumuz bilgiler ile deniz turizmini destekliyoruz. Ege Üniversitesi desteğiyle Dalyanköy, Ürkmez, Gümüldür ve Pamucak’ta uygulanan yapay resif projeleriyle; kıyı balıkçılığını desteklemeyi, biyolojik çeşitliliği artırmayı, sportif balıkçılık ve dalış turizmi için yeni alanlar yaratmayı amaçlıyoruz. Yarımada’nın plaj envanterini hazırlıyoruz. Plajların mavi bayrak ve sertifikası, yüzme suyu, su sporları, plaj sporları, cankurtaran ve kablosuz internet hizmeti gibi özellikleri, bu envanterde yer alıyor. Mavi rotayı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kent içi deniz ulaşımı ile entegre ediyoruz.
MAVİ ROTA
Hedefimiz, tarihin usta denizcileri İyonların izinden giderek Foça, Sakız ve Sisam ile Yarımada arasında bağlantı kurmak. Plajlar, deniz sporları, kamp alanları, balıkçı barınakları ve olta balıkçılığına dair sunduğumuz bilgiler ile deniz turizmini destekliyoruz. Ege Üniversitesi desteğiyle Dalyanköy, Ürkmez, Gümüldür ve Pamucak’ta uygulanan yapay resif projeleriyle; kıyı balıkçılığını desteklemeyi, biyolojik çeşitliliği artırmayı, sportif balıkçılık ve dalış turizmi için yeni alanlar yaratmayı amaçlıyoruz. Yarımada’nın plaj envanterini hazırlıyoruz. Plajların mavi bayrak ve sertifikası, yüzme suyu, su sporları, plaj sporları, cankurtaran ve kablosuz internet hizmeti gibi özellikleri, bu envanterde yer alıyor. Mavi rotayı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kent içi deniz ulaşımı ile entegre ediyoruz.
KIL KEÇİSİ SAKIZ KOYUNU
Karaburun ve Mordoğan yörelerinde keçi yetiştiriciliği meraya dayalı olarak, elden besleme yöntemiyle veya hiç yem verilmeden yapılıyor. Meralar RES, zeytinlik gibi işlevlerle kullanıldığından giderek daralıyor. Yetiştiricilerin düzgün bir ağıl ya da barınağa sahip olmaması da üretimi olumsuz etkiliyor. Bu koşullar yetiştiricileri, sürülerindeki hayvan sayılarını azaltmaya, hatta bu üretim dalından vazgeçmeye zorluyor. Gençler bu üretim dalına sıcak bakmıyor. Keçi ürünleri değer fiyata satılamayınca bu üretim dalı yok olma tehdidiyle karşı karşıya bulunuyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, ılıman iklim kuşağı ve ekosisteminin vazgeçilmezi, yerli gen kaynağımız kıl keçilerin varlığını Yarımada’da korumak amacıyla proje geliştirdi.
“Kıl keçilerinin saf yetiştirilmesi ve seleksiyonu” yöntemi benimsendi. Kıl keçi yetiştiricileri arasından belirlenecek önder çiftçilerin bilgilendirilmesi kararlaştırıldı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile belediyemiz arasında imzalanan protokol ile Nisan 2015’te Karaburun (keçi) ve Urla’da (koyun) koyun ve keçilerin saf yetiştirilmesi ve seleksiyonu, kayıt tutma ve önemi, sürü yönetimi konularında eğitimler düzenlendi. Karaburun’da 17, Urla’da 24 üretici bu eğitimlere katıldı. Ayrıca Karaburun Küçükbahçe köyünde ve EÜ Ziraat Fakültesi Üretim Çiftliği’nde keçi ve koyun yetiştiricilerine uygulamalı eğitimler verildi. Kriterlere uyan üreticilere 5 teke, 14 keçi, 16 koç ve 45 koyun desteği verildi.
Peki Siz Bu Konu Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?